Robot voorkomt grondeieren en moet bevruchting bevorderen
Een robot voorkomt op verschillende plekken in Europa grondeieren en bevordert de vruchtbaarheid bij moederdieren. Als proef wordt de Spoutnic van Tibot Technologies ingezet in één van de moederdierenstallen van de van oorsprong Nederlandse pluimveehouder Marco Buurman, net over de grens in het Duitse Sustrum. Bedrijfsleider Maickel Lubbers is enthousiast. “We zagen meteen minder grondeieren en dat betekent ook duidelijk minder werk.”
Van drieduizend grondeieren in november is het aantal in december meer dan gehalveerd. Een klinkend resultaat. “Maar je moet natuurlijk alsnog wel de stal in”, concludeert Maickel Lubbers. In november is in één van de stallen van het moederdierenbedrijf voor vleeskuikens de Spoutnic van het Franse Tibot Technologies ingezet. Om munt te slaan uit een investering in de robot is vooral de mate van bevruchting interessant. “Die neemt in de stal weliswaar iets toe, maar eigenlijk hoop je dat het nog met een paar tienden verbetert. Daar hebben we echter meer tijd voor nodig. Je moet dat over een hele ronde bezien. In het begin was er wel wat ‘haantjesgedag’, maar dat ging weg. We zien nu wel dat de haan iets actiever blijft, maar ik denk pas dat we op het eind echt kunnen zien of de bevruchting echt zichtbaar is verbeterd.”
Grondeieren zorgen voor veel extra arbeid, dus stond Lubbers open voor een praktijkopdracht van Susan Tepper met de Spoutnic op het bedrijf. Zij volgt de studie Agrarisch Ondernemerschap Dier- en Veehouderij aan de Aeres Hogeschool in Dronten. Geissler Installatietechniek uit Lemelerveld wil de potentie van de robot van ‘Franse makelij’ in verschillende praktijksituaties testen en heeft Tepper gevraagd om daar onderzoek naar te doen. Zij zet de Spoutnic in, in een vleeskuikenstal met een Wintergarten, een leghennenstal en een stal met moederdieren.
Het uitgangspunt, om het effect van de robot inzichtelijk te krijgen, is bij de Duitse moederdierenhouder ideaal. Drie exact dezelfde stallen met elk tienduizend moederdieren naast elkaar. Het pluimvee krijgt op hetzelfde tijdstip, hetzelfde voer en hetzelfde licht. Natuurlijk zijn er verschillen. Het aantal grondeieren in de buitenste stal, waar de robot loopt, is bijvoorbeeld aanmerkelijk minder dan de andere twee.
De Spoutnic is voorzien van een bumper met sensor. De snelheid kan goed worden afgesteld op de reactie van het pluimvee. “Je moet ze eerst laten wennen. Kippen zijn vluchtdieren. Dus moet je de snelheid, de verlichting en het geluid vooraf goed instellen. Uiteindelijk moeten de kippen wel in beweging komen en niet op de grond liggen. De robot is voorzien van een vlaggetje zodat je ‘m ook weer terug kunt vinden”, legt Maickel Lubbers uit.
De robot is op de radar van Geissler gekomen door Tino Odink. Hij werkte voorheen bij een voerbedrijf en had de Spoutnic bij een bedrijfsbezoek aan Tibot Technologies in actie gezien. “Ik vond het reuze interessant, maar vroeg me af wat ik met deze informatie moet. Toen ik bij Geissler kwam werken, besloot ik weer contact op te nemen met exportleider Xavier Lavergne van Tibot. Hij is ook hier geweest en we besloten om de robot te proberen.” Op de Dutch Poultry Expo was de Spoutnic een publiekstrekker. Aan stagiair Susan Tepper de opdracht om te kijken of er markt is voor de robot. “Thuis hebben we vleeskuikens en waar ik werk vleeskuikens met een Wintergarten, dus ik zag meteen de voordelen wel.”
“Vanuit Tibot is gecommuniceerd hoeveel procent meer bevruchting er in Franse stallen is waargenomen. In Frankrijk zie je ook een eierschaalverbetering. Deze voordelen willen wij graag met eigen ogen zien en in praktijksituaties testen”, motiveert Tino Odink. “We willen uiteindelijk een product hebben waar we voor de volle honderd procent achterstaan.”
De eerste waarnemingen in de stal met moederdieren zijn op 1 november genoteerd. Met het aantal grondeieren werd er in een maand tijd al een flinke afname waargenomen. De eerste cijfers vanuit de broederij met het oog op de vruchtbaarheid laten nog geen grote verschillen zien, slechts een paar tienden procent, maar het wachten is op het resultaat over langere periode. “We zien dat er bij de moederdieren gewenning is”, neemt Lubbers in de stal waar. “Dat is ook goed. De kippen moeten niet schrikken maar gewoon aan de kant gaan als de Spoutnic langs rijdt. Hup, de nesten in.”
Tino Odink hoopt dat de bevruchtingscijfers nog de goede kant op gaan. “Stel dat de bevruchting 0,5 procent hoger komt te liggen, dan gaat de boer zijn rekenmachine pakken.” Maickel Lubbers knikt als ervaringsdeskundige instemmend. “Het schoon kunnen afleveren van de eieren gaat je niet veel meer geld opleveren. Minder waseieren is vooral minder arbeid. Maar als je op jaarbasis de bevruchting met dergelijke percentages omhoog krijgt, dan heb je de investering meteen terugverdiend. Uiteindelijk gaat het toch om de centen.”
De inzet van de Spoutnic kan ook voordelen opleveren bij leghennen, vooral in de beginfase waar de leg begint om grondeieren te voorkomen. Ook is het interessant om meer beweging bij vleeskuikens te houden om voet/borst problemen te voorkomen, maar deze testen lopen nog. De robot zorgt er voor dat de kuikens gaan bewegen en minder snel naar de voerpan gaan. “Vooral in concepten waarbij de kuikens langzamer moeten groeien is het interessant. Ook als je de dieren in beweging wilt houden om voetproblemen te voorkomen”, weet Susan Tepper. “Lastig is dat de voerpannen en nippels te laag hangen, waardoor de robot er niet onderdoor kan. Bij leghennen zit je met de trappetjes en de poten van de volière waar de Spoutnic tegenaan rijdt. Sowieso wil je het liefst dat de robot ’s avonds uit zichzelf terug gaat naar het laadpunt. Dat is met deze 1.0-versie nog niet het geval. Dus moet je ‘m aan het einde van de dag de stal in om de robot op te zoeken.” Met een opgeladen accu houdt de Spoutnic het gemiddeld zo’n tien uren vol.
De nieuwste robot van Tibot, de T-Moov, die sinds december wordt verkocht, is geavanceerder en rekent af met deze problemen. De prijs van de 2.0-versie ligt ook wat hoger. De investering ten opzichte van wat het oplevert, zal waarschijnlijk te gortig zijn voor vleeskuiken- of leghennenhouders, is de inschatting van Odink. “Voor een recht-toe-recht-aan moederdierenstal, die vaak in een U-vorm ligt, werkt ook de 1.0-versie meer dan uitstekend. Ook voor het in beweging krijgen van kalkoenen betaalt de Spoutnic zich wel weer uit, is mijn overtuiging.”Maickel Lubbers ziet de voordelen wel. “Het is nog even finetunen, maar als de Spoutnic de eerste ronde kan doen, dan is dat al heel wat waard. En als de robot straks ook nog zijn eigen weg terug naar het station zoekt, dan ben ik er helemaal blij mee.”
Tekst: Martin de Vries
Beeld: Geissler Installatietechniek en Martin de Vries
