Het aantal slachthuizen in Vlaanderen neemt af. Zeker kleinere houderijen die produceren voor de korte keten ondervinden hier de nadelen van. Kleinschalige pluimveehouders krijgen te maken met steeds langere transportafstanden met alle nadelen van dien. Voor pluimveehouders kan de mobiele slachteenheid van Koen de Clercq van het bedrijf Donderij uit Maarkedal uitkomst bieden.
Een mobiele slachteenheid als antwoord op het teruglopende aantal slachthuizen in Vlaanderen is voor pluimvee en andere kleinere dieren haalbaar. Dit blijkt uit een haalbaarheidsstudie van Bioforum in samenwerking met een aantal andere partijen, zoals ILVO, Inagro, FEBEV en de universiteiten van Luik en Gent. Qua technische mogelijkheden zijn er weinig hindernissen. Het grootste obstakel is de wetgeving. Zaken als voedselveiligheid, afvalbeheer en een milieuvergunning moeten perfect afgedekt zijn.
“Beter voor de kippen en meer transparantie”
Met zijn bedrijf Donderij is Koen De Clercq uitbater van een door de FAVV goedgekeurde mobiele slachteenheid voor pluimvee. Hij heeft ervaring opgedaan met het slachten van eigen kippen en biedt zijn diensten nu ook aan bij andere pluimveehouders. Volgens De Clercq biedt de mobiele slachteenheid veel voordelen. Allereerst voor de kippen. “Die ondervinden geen transportstress. Dat heeft impact op de vleeskwaliteit. De pH is beter.” Daarnaast kunnen door de 1-op-1 behandeling in de slachteenheid ook grotere kippen worden geslacht. Richting de consument biedt de werkwijze ook voordelen. “Er is meer transparantie. De kippen worden geslacht op het bedrijf waar ze ook rondgelopen hebben.”
Samenwerkingsovereenkomst als basis
Met zijn mobiele slachteenheid verzorgt De Clercq het volledige slachtproces. Hij brengt zelf schoon water mee en na afloop neemt hij het vuile water en het slachtafval ook weer mee. Voor hij in zee gaat met een pluimveehouder, sluit hij een samenwerkingsovereenkomst af. Het eerste punt dat daarin staat betreft de standplaats op het bedrijf. De unit, die met een vrachtwagen wordt gebracht, moet op een verharde plaats staan, die kan worden gereinigd en ontsmet. De slachteenheid moet uit het zicht kunnen staan en moet niet toegankelijk zijn voor onbevoegden. Er moet ruimte zijn voor de kippenbakken en een opslag- en aanvoerplaats zijn voor de ante-mortemkeuring. Voor het personeel van de eenheid moet een kleedkamer aanwezig zijn en er moet een bureel zijn met internet. Voorts dient er een toilet met handenwasgelegenheid te zijn. Voor de post-mortem keuring moeten de karkassen op het bedrijf kunnen worden opgeslagen bij 4 graden Celsius.
“Tarief concurrerend”
De Clercq hanteert voor het slachten een staffeltarief variërend van 4,50 euro vanaf 150 kippen tot 3,70 euro vanaf 350 kippen. Daarnaast rekent hij verplaatsingskosten van 0,75 euro per gereden kilometer. “Het lijkt misschien veel, maar als je alle uren optelt die je als kleine pluimveehouder kwijt bent met het transporteren van de kippen en het wachten op de karkassen of daar later nog weer voor terugkomen, dan ben je ongeveer hetzelfde kwijt”, stelt de mobiele slachter.
Het slachtproces
De nuchtere kippen komen in een kippenkrat via een luik de slachteenheid binnen. Binnen haalt de operator de kippen uit het krat. De kippen worden elektrisch verdoofd en per vier in een trechter boven een bloedingsbekken gehangen. Daarna gaan ze de broeiketel in om de veren los te krijgen en worden ze door ede plukmachine ontvederd. Na een laatste visuele inspectie worden kop en poten verwijderd. Daarna worden de karkassen leeggehaald en worden ze in de koelruimte van de slachteenheid gekoeld naar vier graden Celsius. Aan het eind van de dag worden de karkassen in kratten aan de pluimveehouder overhandigd. Tot dan is de slachter eindverantwoordelijk.
Ongeveer 50 kippen per uur
De Clercq vertelt ongeveer 50 kippen per uur te kunnen slachten. In de slachteenheid zijn twee operators nodig: één aan de vuile zijde en één aan de propere zijde. Indien gewenst kan de pluimveehouder zelf het werk aan de vuile zijde op zich nemen. Per dag kunnen er kippen van één Sanitel-nummer worden geslacht. Tussen twee bedrijven door is namelijk een volledige reiniging en ontsmetting van de slachteenheid noodzakelijk.
