Zestien Europese onderzoekscentra, waaronder het Noldus Information Technology uit Wageningen en het Belgische Instituut voor Landbouw-, Visserij en Voedingsonderzoek (ILVO), starten een groot onderzoek naar stress bij leghennen. Doel is om de komende vier jaren praktische oorzaken en gevolgen in kaart te brengen.
Het onderzoek vloeit voort uit het Europese verbod op legbaterijen in 2012. Doel was om dierenwelzijn te vergroten, maar dat is voor een deel mislukt. Met nieuwe productiesystemen moet zowel de productiviteit als dierenwelzijn verbeteren.
Ernstige dierenwelzijnsproblemen
“Na de afschaffing van de batterijsystemen ontdekten we in de alternatieve productiesystemen onverwacht nieuwe, ernstige dierenwelzijnsproblemen”, legt Tom Smulders van de Newcastle University UK uit. Hij is projectcoördinator voor het onderzoeksprogramma dat de titel ChickenStress heeft meegekregen. “We willen de problemen nu heel breed aanpakken. De burger vraag naar de best mogelijke levensomstandigheden voor kippen.”
Productieverliezen
Eerder studies brachten aan het licht dat er in scharrelstallen en systemen met vrije uitloop ernstige dierenwelzijnproblemen zijn. Meer hennen lopen pijnlijke borstbreuken op en de kans op infecties met pathogenen groeit. Daarnaast bestaat de kans dat kippen aan kannibalisme doen of elkaars veren pikken. Op bedrijven die kampen met verenpikken ligt het percentage vroegtijdige sterftes zo maar vijf procent hoger, stellen de onderzoekers. Voor de productie betekent dat hennen zonder fracturen meer en grotere eieren leggen en minder voer en water consumeren.
,,Na de afschaffing van de batterijsystemen ontdekten we onverwacht nieuwe, ernstige dierenwelzijnsproblemen"
“Het is dus duidelijk dat verbeterd kippenwelzijn kan leiden tot minder productieverliezen”, zegt Frank Tuytens van ILVO, “Daarom hebben we oplossingen nodig die er voor zorgen dat Europa haar voorsprong behoudt op het vlak van verbeterd dierenwelzijn.” Het project ChickenStress moet duidelijk maken hoe de stressrespons in het vogelbrein wordt gereguleerd. Ook de invloed van genetica en leefomgeving wordt onder de loopgenomen.
Nieuwe standaarden
Het wetenschappelijk onderzoek moet uiteindelijk standaarden opleveren voor de pluimveesector. De samenwerking met producenten van eieren wordt daarbij nadrukkelijk gezocht. Ook grote spelers als Hendrix Genetics en Vencomatic schuiven aan. “De volledige levenscyclus van de eierproductie komt aan bod. Op die manier garanderen we dat er ook concreet bruikbare kennis ontstaat, die niet enkel binnen de academische wereld blijft maar die ook de industrie, de overheidsinstellingen en het grote publiek bereikt”, hoopt Tom Smulders.
Door veertien jonge onderzoekers uit het Europese ‘Marie Curie Training en Netwerk’-programma zullen vanuit hun doctoraat ook voor ChickenStress worden ingezet.
Tekst: Martin de Vries
Foto: ILVO
