Het risico dat een Nederlands pluimveebedrijf wordt getroffen door vogelgriep is op dit moment zeer hoog. Dat meldde minister Carola Schouten van LNV op 12 november in een brief aan de Tweede Kamer. Ondertussen wordt er steeds meer bekend over de herkomst van het virus en het risico voor de volksgezondheid.
Afgelopen weekend werd bij een vleeskuikenbedrijf in Tzum (Frl.) vogelgriep vastgesteld. Het gaat waarschijnlijk om de hoogpathogene variant. De ruim 120.000 vleeskuikens worden door de NVWA geruimd.
Risico ‘zeer hoog’
De deskundigengroep dierziekten classificeerde op 8 november de kans dat een Nederlands pluimveebedrijf wordt besmet met vogelgriep als ‘zeer hoog’. Het risico is zeer hoog omdat er op verschillende plekken in Nederland met vogelgriep besmette wilde vogels worden gevonden en er meerdere uitbraken op pluimveebedrijven hebben plaatsgevonden. De migratie van (water)vogels is nog gaande en het maximum aantal overwinterende vogels is nog niet bereikt. Hierdoor zal volgens de deskundigen de kans op besmetting bij wilde vogels mogelijk verder toenemen en de komende maanden waarschijnlijk zeer hoog blijven. Eind oktober werd het risico nog als ‘hoog’ bestempeld.
Vogelgriepdruk in Nederland en buurlanden
In Nederland zijn er meer besmettingen bij pluimveebedrijven vastgesteld dan in buurlanden. Dit kan volgens de deskundigen liggen aan het feit dat in die landen mogelijk minder pluimveebedrijven liggen in de gebieden waar besmette wilde vogels worden gevonden. Ook kan het volgens de deskundigen zijn dat er in Nederland al meer virusvermeerdering heeft plaatsgevonden; waardoor er een hogere blootstelling van pluimveebedrijven aan het virus is. De deskundigen achten het niet waarschijnlijk dat het hogere aantal besmettingen in Nederland te wijten kan zijn aan verschillen in hygiënemaatregelen.
Virus komt waarschijnlijk uit Rusland
Het H5N1-virus dat nu wordt gevonden is genetisch anders dan het virus dat in 2020 en begin 2021 in Nederland werd gevonden. De genetische code van het huidige virus is het meest verwant aan een virus dat in september in het zuidwesten van Rusland is aangetroffen. ‘Het is heel waarschijnlijk dat dit virus met trekvogels vanuit Rusland naar Nederland is gekomen, meldt Schouten in de kamerbrief.
Geen zorgen voor de volksgezondheid
Het RIVM heeft een inschatting gemaakt van het risico dat de vogelgriepstam ook op mensen kan worden overgedragen. Volgens het RIVM geven de genen van de gevonden H5N1 geen reden voor zoönose-risico. Er zijn op dit moment dus geen zorgen voor de volksgezondheid. Omdat zoötomische risico’s nooit helemaal kunnen worden uitgesloten, worden wel preventieve maatregelen genomen voor mensen die in contact komen met zieke vogels.
Tekst: Gerben Hofman
