ILVO heeft sinds lang een unieke onderzoekslijn in het uittesten van de efficiëntie, de duurzaamheid en de gezondheid van nieuw-samengestelde voeders voor runderen, varkens en kleinvee. De vraag naar die expertise stijgt nog, onder meer door de komst van nevenstromen uit nieuwe fermentatieproducties te leren verwerken. Die reststromen vergen, als potentieel voeder-ingrediënt, heel wat onderzoek.
Bart Sonck, hoofd van ILVO Dier: “ILVO moet zelf op een doeltreffende en gecontroleerde wijze de precisie-proefvoeders kunnen blijven aanmaken, wil het betrouwbare testresultaten uit zijn voederproeven voorleggen.” De bouw van de Feed Pilot, die nog in 2024 start, wordt gefinancierd door Vlaanderen, Europa, provincie Oost-Vlaanderen en de Victam Foundation.
Investering vervangt twee oude maalderijen
ILVO beschikt momenteel over twee aparte productielijnen, die noch energetisch, noch ergonomisch en technologisch voldoen aan de nieuwste normen. Met de nieuwe ILVO Feed Pilot aan de Heidestraat in Melle krijgt Vlaanderen een moderne, hoogtechnologische installatie waar precieze proefvoeders volgens wetenschappelijke vereisten gemaakt worden, voor nutritioneel onderzoek bij de belangrijkste landbouwdieren. De nieuwe Feed Pilot omvat zowel een grote als een kleine productie-eenheid, en uiteraard ook een loods voor opslag. Kleinere batches maken voor meer experimentele zaken wordt dus ook makkelijker, bijvoorbeeld slechts 100 kg voor een specifieke verteringsonderzoek bij pluimvee.
Annatachja De Grande, projectverantwoordelijke Feed Pilot : “De installaties worden uitgerust met technieken die diverse parameters kunnen uitmeten en duurzaamheidsanalyses mogelijk maken. Sensoren monitoren op continue basis en sturen een zo energiezuinig mogelijke productie.”
Technische onderzoeksvragen krijgen antwoord
De ILVO Feed Pilot laat ten eerste toe technische experimenten te doen die focussen op het productieproces zelf. Drie voorbeelden van onderzoeksvragen zijn: Hoe kunnen innovatieve additieven (bv. methaanremmers in het kader van klimaatonderzoek) of nieuwe nevenstromen (bv. reststromen van humane voeding of microbiële eiwitproductie, algen, e.a.) in voeders geïncorporeerd worden? Hoe kan via technische voorbehandelingen het voeder aangepast worden om de benutting van de nutriënten (stikstof, fosfor) en de stabiliteit van specifieke componenten in het voeder te verhogen of het dierenwelzijn te verbeteren? Hoe kan het productieproces door aanpassing van productieparameters leiden tot een reductie van energieverbruik?
Ambities rond circulariteit, i.c. valorisatie nieuwe eiwit- en reststromen
Ten tweede mikt ILVO met de Feed Pilot expliciet op het leveren van kennis aan de agro-food en veevoedersector rond nieuwe eiwitten en reststromen. ILVO neemt een onderzoeksrol op betreffende de valorisatie van microbiële fermentatieproducten in diervoerders en hoogkwalitatieve ingrediënten in voedingsproducten. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met verschillende actoren uit de veevoeder- en agro-food sector.
Sam Millet, ILVO expert voederonderzoek: “De brede ondersteuning van dit project vanuit Vlaamse, Europese, en internationale kanalen heeft ongetwijfeld te maken met die groeiende nood aan onderzoek naar het nuttig gebruik van nieuwe eiwit- en reststromen. In dit onderzoeksdomein ligt de focus logischerwijze op een toegenomen circulariteit en op positieve impact op milieu, klimaat en dierenwelzijn.”
Gecombineerde steun en gedeelde ambities, vanuit Vlaanderen en Europa
Eind 2022 kende de Vlaamse Overheid een dotatie toe voor de Feed Pilot, in het kader van de eiwittransitie en de verduurzaming van de voedselproductie. De bijkomende financiële ondersteuning via EFRO, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, focust vooral op de grote productielijn, en impliceert meteen de cofinanciering van de Provincie Oost-Vlaanderen en de Victam Foundation. Deze laatste is een Stichting (VICTAM International Ltd., 1968, Deventer, Nederland) die staat voor kennisontwikkeling en -deling rond technologieën voor grondstoffen voor veevoeder, eten voor huisdieren en menselijke voeding, en die innovatieve initiatieven in de internationale feed en food sector steunt. Ten slotte reserveert het Vlaamse EWI ook middelen voor de toekomstige Feed Pilot, in het kader van het onderzoeksproject rond microbiële eiwittransitie: “Microbial fermentation products as protein sources in food and feed applications from Flemish companies”.
Complementariteit en samenwerking
In eerste instantie zal de Feed Pilot voor intern ILVO-onderzoek werken, maar er wordt ook een wettelijke toelating gevraagd om (experimenteel) voeder voor derden te produceren. Voor andere onderzoeksinstellingen en voor de private firma’s in Vlaanderen creëert dat meer mogelijkheden naar innovatie en economische valorisatie toe.
Sam De Campeneere, Wetenschappelijk directeur ILVO Veehouderij: Deze Feed Pilot is ook complementair aan het Feed Design Lab in Nederland (Wanssum). Het doel is om elkaar zoveel mogelijk te versterken. In Wanssum (NL) leggen ze de focus meer op de procestechnologie.” Verder zijn er reeds goede contacten gelegd met de Belgian Feed Association (BFA), met verschillende actoren uit de veevoedersector en met andere onderzoeksinstituten. “Een nauwe samenwerking met de bij ILVO actieve Food Pilot is tevens vanzelfsprekend, om de circulaire implementatie van nieuwe producten in de agro-voedingsketen te maximaliseren.”
Bron: ILVO Vlaanderen
