Over een jaar en één maand moeten alle kippen in Nederland zonder snavelbehandeling worden gehouden. Om ervaringen met kippen met hele snavels op te doen, hebben een aantal pluimveehouders nu al koppels op de boerderij die geen snavelbehandeling hebben gehad. Jan en Thea van Gestel uit het Brabantse Diessen namen drie jaar geleden zelf het initiatief. Hun conclusie: “Het kost veel tijd en geld om leghennen met hele snavels te houden.”
De gevolgen van het weglaten van de snavelbehandeling variëren van verenpikken tot zelfs kannibalisme. In dat laatste geval kan het uitvalpercentage oplopen tot veertig procent. Van Gestel heeft met dat laatste gelukkig (nog) niet te maken, maar de Brabander heeft wel maatregelen moeten nemen om het activiteitspatroon van leghennen te veranderen.
Arbeidsintensief
De algemene activiteit van de hennen kan verminderd worden door de lichtintensiteit te verlagen of gebruik te maken van een ander kleur licht in de stal. Daarentegen is het verminderen van pikgedrag door het stimuleren van scharrelgedrag wel succesvol gebleken. Scharrelen kan gestimuleerd worden door het verstrekken van bijvoorbeeld graankorrels (mais) of luzerne (in balen) in de scharrelruimte of door het plaatsen van pikblokken. Een arbeidsintensieve klus, zo constateert Van Gestel: “Wij hebben bij de afgelopen twee koppels 60 ton (30 ton per koppel) aan luzerne de stal ingedragen met emmers met gaten erin, zodat ze dit eruit konden pikken. Onderin de emmers deden we maagkiezel of schelpengrit, afhankelijk van de leeftijd. Deze luzerne in grote balen kost ongeveer 300 euro per ton, wat neerkomt op een kleine 10.000 euro, het werk zit daar dan nog niet bij.”
Kleinere balen
Het Brabantse bedrijf wordt naast Jan en Thea ook gerund door hun zoon Tim. Ook hij zit in de VOF. Doordeweeks is hij vooral als zelfstandig agrarisch medewerker actief, maar in het weekend werkt hij thuis volop mee. Gezamenlijk werd besloten om voortaan niet meer met grote balen te werken: “In de huidige ronde gebruiken we kleine baaltjes luzerne in hooinetten, dit is iets arbeidsvriendelijker dan de grote balen. De kosten van de kleine baaltjes zijn wel een stuk hoger, die gaan richting 500 euro per ton.”
Lagere bezettingsgraad
De kippen zelf reageren overigens prima op de veranderde omstandigheid: “De koppel is vrij rustig. Als ze bloed zien gaan ze natuurlijk extra pikken. Een mindere kip wordt gewoon door ander gepakt, maar dat gebeurt in de vrije natuur ook. We hebben voor deze pilot één stal uitgebouwd. Hierdoor kregen we meer ruimte. Omdat we hetzelfde aantal kippen houden, is de bezettingsgraad omlaag gegaan. Daar hebben we bewust voor gekozen, om het werkbaarder te maken.”
Overschakelen
Nog twaalf maanden en drie weken en dan gaat het verbod in. De ingangsdatum van 1 september 2018 komt steeds dichterbij, maar veel pluimveehouders zijn nog niet klaar voor de ommekeer: “Nog niet helemaal: bedrijfsmatig en in het hoofd ook niet. Sommige denken dat het met het ophangen van een paar pikblokken klaar is, maar daar red je het niet mee. Ik vertel dat ook zo vaak mogelijk, maar niet iedereen wil het horen. Toch zullen mensen nu moeten beginnen met overschakelen, anders ga je tijd tekort komen.”
Uitvalpercentage
In één stal heeft Van Gestel het ras Novogen Brown Light, de andere stallen zijn gevuld met Novogen White. Voor beide geldt dat de eierproductie gewoon goed is. Wel merkt de Brabantse pluimveehouder dat leghennen houden zonder snavelbehandeling voor extra uitval zorgt. “Dat drukt natuurlijk de productie, maar met een uitvalpercentage tussen de 3,5 en 4 procent is dat niet direct een heel groot probleem.”
“Leghennen zonder snavelbehandeling zorgt voor extra werk, kost meer voer en veel meer tijd”
Concluderend na twee rondes te hebben getest en vooruitkijkend op de invoering van het verbod per 1 september 2018 stelt Van Gestel: “Het houden van hennen op deze manier kan wel, maar het is iets moeilijker. De sector moet zich daar echter wel zeer goed op gaan voorbereiden, want het gaat zorgen voor extra werk, het kost meer voer en veel meer tijd.”
