De consumentenprijsindex van pluimveevlees (met name van scharrelkip) is licht gedaald van 125 punten in maart 2025 naar 124 punten in mei dit jaar. De index van de afzetprijzen van slachterijen op de binnenlandse markt is in dezelfde periode met 2% gestegen naar 145 punten, na een eerdere daling begin 2025. De af-boerderijprijs (reguliere kuikens) is fors toegenomen en bereikte in mei 172 punten, een stijging van ruim 7% ten opzichte van maart 2025.
Prijsontwikkeling
In mei 2025 was de consumentenprijsindex van pluimveevlees 124 punten (2020=100), iets lager dan in maart en ongeveer 1% hoger dan in januari dit jaar. De consumentenprijzen blijven daarmee het hele jaar door vrij stabiel.
De af-boerderijprijsindex is verder toegenomen van 161 punten in maart naar 172 punten in mei 2025 (+7%). Deze stijging past binnen het gebruikelijke seizoenspatroon, waarin de af-boerderijprijzen van vleeskuikens in het voorjaar doorgaans oplopen. Opvallend is wel dat dit prijsniveau ruim 20% hoger ligt dan in mei 2024 en ook in vergelijking tot de jaren hiervoor historisch hoog ligt door krap aanbod. Door dit hoge prijsniveau zijn de opbrengstprijzen voor de pluimveeboeren ruim kostendekkend.
Tussen mei 2024 en mei 2025 is de producentenprijs voor pluimveevlees licht gestegen van 143 naar 145. Die stijging is beperkt vergeleken met de forse toename van de boerderijprijs, wat erop wijst dat de hogere kosten bij boeren maar deels zijn doorgegeven.
In de Nederlandse supermarkten is vrijwel alleen nog scharrelkip met het Beter Leven keurmerk verkrijgbaar. Door de omschakeling naar scharrelkuikens bij een groot aantal bedrijven, is de totale productie van vleeskuikens in Nederland de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald.
De weergegeven indexen van de consumentenprijs en de af-boerderijprijs (zijn niet direct met elkaar te vergelijken. De af-boerderijprijzen hebben namelijk voor een groot deel betrekking op reguliere, snelgroeiende vleeskuikens die worden gehouden voor de foodservicemarkt en voor de export naar voornamelijk Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Circa 30% van de af-boerderijprijzen wordt bepaald door scharrelkuikens met Beter Leven keurmerk 1 ster. In de Nederlandse supermarkten wordt uitsluitend scharrelkip verkocht, van langzamer groeiende kuikens met minimaal Beter Leven 1 ster keurmerk. Er is geen af-boerderijprijs beschikbaar die uitsluitend deze scharrelkuikens meeneemt in de prijsindex.
Keten
De pluimveevleesketen is sterk geïntegreerd, waarbij de slachterijen regelen dat de productie van de verschillende schakels op elkaar worden afgestemd. Slachterijen en verwerkers leveren aan de retailers en vleeskuikenbedrijven leveren kuikens aan de slachterijen. Vermeerderaars (producenten van broedeieren), kuikenbroederijen en mengvoerleveranciers zijn belangrijke toeleveranciers voor vleeskuikenbedrijven.
Vleeskuikenbedrijven
Er zijn ongeveer 600 bedrijven die vleeskuikens houden. Zes- tot achtmaal per jaar leveren zij vleeskuikens met een gewicht van ongeveer 2,5 kg aan de slachterij. Binnen de groep vleeskuikenhouders houdt een deel langzamer groeiende vleeskuikens (ongeveer 47% van de productie), waarvan het vlees als scharrelkip (Beter Leven keurmerk 1 ster) in de Nederlandse supermarkten verkocht wordt.
Industrie
Er zijn ongeveer tien middelgrote en grote pluimveeslachterijen in Nederland. De verdere verwerking wordt vaak gedaan op een andere locatie dan de slachterij, door een bedrijf dat de geslachte kuikens verwerkt tot consumentenproducten (kipfilets, drumsticks, dijen, vleugels). De grootste spelers binnen Nederland slachten en verwerken zelf. Qua volume hebben deze bedrijven ruim meer dan de helft van de markt in handen. De slachterijen en verwerkers leveren het pluimveevlees verpakt ‘op schaal’ aan de retailers.
Afzet
Meer dan de helft van de Nederlandse pluimveevleesproductie wordt geëxporteerd, vooral naar het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Ook wordt pluimveevlees geïmporteerd, met name voor gebruik in de foodservicesector en de verwerkende industrie. De hoofdmoot (90 tot 95%) van de binnenlandse afzet van pluimveevleesproducten wordt verkocht in supermarkten, met verse kipfilet als belangrijkste product.
Prijsvorming
De consumentenprijs van kip kent weinig seizoensinvloeden. Meestal daalt de prijs in januari licht om tegen de zomer weer licht te stijgen. Vleesverwerkers maken met de inkopers van de supermarkten afspraken over de kwaliteit en prijs van de producten. Er worden één- tot tweejaarscontracten afgesloten na tendering. Soms worden afspraken gemaakt op basis van de inkoopprijs bij de pluimveehouders. Een belangrijk deel wordt geëxporteerd. De prijzen op de buitenlandse markten hebben invloed op de prijs in Nederland, bij de vleesverwerkers, maar ook af boerderij. Prijzen af boerderij worden bepaald door de slachterijen en zijn afhankelijk van het moment van leveren. Bijna alle vleeskuikenhouders hebben een jaarcontract voor het leveren van de vleeskuikens aan een slachterij. In het contract staan afspraken over de leveringen en de kwaliteit van de kuikens, maar niet over de prijs.
Prijsindices
Een aanzienlijk deel van de Nederlandse vleeskuikenhouders (met circa 53% van de productie) houdt snelgroeiende kuikens. Het vlees van deze kuikens wordt afgezet in de foodservice (vooral quickservice-restaurants) of geëxporteerd. De prijs af boerderij (API) is gebaseerd op de marktprijs van de snelgroeiende kuikens. De consumentenprijs is echter gebaseerd op de prijzen in de Nederlandse supermarkten en heeft dus betrekking op de langzamer groeiende vleeskuikens (‘scharrelkuikens’). In een normale situatie is er een wisselwerking tussen de prijs af boerderij van de snelgroeiende en langzaam groeiende vleeskuikens.
Bron: WUR
