• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst

pluimveebedrijf.nlpluimveebedrijf.nl

Nieuws voor de pluimveehouder

  • Nieuws
  • Pluimveetak
    • Broederij
    • Biologisch pluimvee
    • Eendenhouderij
    • Kalkoenen
    • Leghennen
    • Moederdieren
    • Vleeskuikens
    • Vermeerdering
    • Vrije uitloop kippen
  • Wet en regelgeving
    • Antibioticareductie
    • Fijnstof
    • Fosfaat pluimveehouderij
    • Gecombineerde opgave
    • Luchtkwaliteit
    • Pluimveerechten
    • Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)
    • Stikstof
    • Subsidie pluimveehouderij
      • Asbestsanering
      • Salderingsregeling
      • SDE+
  • Diergezondheid
    • Bloedluizen
    • Coccidiose
    • Coryza
    • Fipronil
    • Hittestress pluimveehouderij
    • In ovo
    • Mengvoer
    • Mycoplasma
    • Salmonella kip
    • Voetzoollaesie
    • Vogelgriep
  • Marktprijzen
    • Eierprijs
    • Slachtkippenprijs
    • Vleeskuikenprijs
    • Ondernemen
    • Noteringen en marktprijzen
  • Huisvesting pluimvee
    • Bedrijfsnieuws
    • Drinksysteem pluimveehouderij
    • Eierlokaal
    • Leghenstal
    • Luchtwassers
    • Stalhygiëne pluimveehouderij
    • Stalklimaat pluimveehouderij
    • Stallampen pluimveehouderij
    • Ventilatie pluimveehouderij
    • Voersysteem
    • Wintergarten
  • Mest
    • Mestbanden
    • Mestbeleid
    • Mestdroging
    • Mestopslag
    • Meststoffenwet
    • Pluimveemest
  • Vakpartners
    • Trouw Nutrition
    • MSD Animal Health
  • Contact & meer
    • Contact
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
    • PluimveePodcast
  • icon

PFAS: via de regenworm in de kip en het ei

Ondernemen 21 januari 2025

PFAS: via de regenworm in de kip en het ei

Alarmerend nieuws eind 2023: er zit PFAS in de eieren van hobbykippen. Nu blijkt uit onderzoek dat regenwormen de belangrijkste bron van het probleem zijn.

Regenwormen die de hobbykippen opsmikkelen zijn het meest verantwoordelijk voor het PFAS in de onderzochte eieren van hobbykippen. PFAS uit de grond hoopt zich op in wormen en komt via de kippen in de eieren terecht. Dat is één van de resultaten uit een onderzoek door advies- en consultancyorganisatie Arcadis, waarbij eieren van hobbykippen in de regio Zuid Holland Zuid zijn onderzocht.  

Vrijwel tegelijkertijd met het onderzoek door Arcadis heeft het Louis Bolk Instituut een klein, verkennend onderzoek gedaan naar mogelijke bronnen van PFAS in particuliere eieren. Ook daaruit blijkt dat grond indirect een besmettingsbron is.  

PFAS, hoe zit het ook alweer? 

PFAS is een verzameling chemische stoffen die producten water-, vuil- en vetafstotend maken. Het zit bijvoorbeeld in pannen met een anti-aanbaklaag, bakpapier, pizzadozen, blusschuim en regenkleding. PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. De belangrijkste verbindingen zijn PFOS en PFOA.   

Waarom de ophef rond PFAS? Sommige stoffen uit de PFAS-groep zijn vermoedelijk kankerverwekkend. Daarbij zijn al deze stoffen slecht afbreekbaar en verplaatsen ze zich makkelijk door de lucht, het water en de bodem. Dat betekent dat er ophoping plaatsvindt van deze stoffen in de voedselketen, oftewel bioaccumulatie.  

Wormen 

In het onderzoek door Arcadis zijn eieren en ook grond onderzocht als mogelijke bron van PFAS in particuliere eieren. Kippen krijgen immers grond binnen door scharrelen. Al snel werd duidelijk dat grond niet de bron van PFAS in de eieren was. Daarom is verder onderzoek gedaan naar diverse soorten voer, water uit de drinkbak, grond rond de voerbak, bodembedekking, meelwormen, vitaminen, medicijnen en wormen uit de tuin. 

Uit het vervolgonderzoek bleek dat alleen de wormen een significante bron van PFAS zijn. Dat betekent dat grond wel indirect een bron is van PFAS in de eieren, via bioaccumulatie in de wormen.  

Opvallende resultaten 

Voor het onderzoek zijn eieren onderzocht die verzameld zijn in de omgeving van Dordrecht. Er is daar de afgelopen jaren veel te doen geweest rond de uitstoot van PFAS door de lokale vestiging van het chemieconcern Chemours.  

Een opvallend resultaat van het onderzoek was de ontdekking van hoge concentraties PFOS in de eieren. PFOS is, voor zover bekend, niet in significante hoeveelheden uitgestoten door Chemours en voorloper Du Pont.

In het verleden stootte Chemours en voorloper wél PFOA uit. Dat wordt in Dordrecht en omgeving dan ook in hoge waarden aangetroffen. In de onderzochte eieren is naast PFOS ook PFOA in een te hoge concentratie gevonden, maar in een veel lagere hoeveelheid dan vooraf werd gedacht.  

Landelijk onderzoek 

De wijzende vinger naar de Dordrechtse vestiging van chemieconcern Chemours lijkt niet helemaal terecht, want PFAS wordt landelijk aangetroffen in eieren van hobbykippen. Daarom voert het RIVM op dit moment een landelijk onderzoek uit waarvan de resultaten halfverwege 2025 worden verwacht. 

Schone grond? Minder PFAS in het ei

Het Louis Bolk Instituut onderzocht eieren uit de provincies Gelderland, Overijssel en Utrecht. Ook in die eieren wordt PFAS gevonden. Verder laten oude kippen (>2 jaar) en jonge kippen (< 1 jaar) hogere PFAS niveaus in hun eieren zien dan kippen tussen 1 en 2 jaar. Dit wijst op bioaccumulatie van PFAS bij minder leggende en niet-leggende kippen. 

In deze studie zijn ook bodemmonsters uit de omgeving van de kippen onderzocht. Locaties met recent opgebrachte schone grond vertoonden geen PFAS in het bodemmonster en lage PFAS-waarden in de eieren. Dat wijst op het belang van schone grond. Verhoogde PFAS-waarden werden gevonden bij locaties in de nabijheid van potentiële PFAS-bronnen, zoals militaire oefenterreinen en chemische fabrieken. Een direct verband kan echter niet worden aangetoond. 

Bron: Groen Kennisnet


Lees ook: Is PFAS ook in de landbouwsector een probleem?
Is PFAS ook in de landbouwsector een probleem?
Deel dit artikel

Primaire Sidebar

Recent nieuwsPartner nieuws
Wereldeidag: zaterdag 11 oktober 2025
8 mei

Wereldeidag: zaterdag 11 oktober 2025

Exclusieve mijlpaal drie jaar pluimveevoer met verwerkt dierlijk eiwit
7 mei

Exclusieve mijlpaal drie jaar pluimveevoer met verwerkt dierlijk eiwit

Bijmengverplichting groen gas definitief vanaf 2027
6 mei

Bijmengverplichting groen gas definitief vanaf 2027

ForFarmers en Reudink huldigen winnaars Agroscoopbokaal 2021
2 mei

Zes veehouders in de prijzen bij ForFarmers en Reudink

P. Bos veevoeders en Van Benthem Diervoeders bundelen krachten
1 mei

P. Bos veevoeders en Van Benthem Diervoeders bundelen krachten

Toon meer

Aanbevolen voor jou! ondernemen

Wereldeidag: zaterdag 11 oktober 2025

Wereldeidag: zaterdag 11 oktober 2025

ForFarmers en Reudink huldigen winnaars Agroscoopbokaal 2021

Zes veehouders in de prijzen bij ForFarmers en Reudink

P. Bos veevoeders en Van Benthem Diervoeders bundelen krachten

P. Bos veevoeders en Van Benthem Diervoeders bundelen krachten

Themapagina's

Wet en regelgevingDiergezondheidMarktprijzenKies uw pluimveetakHuisvestingMest

Pluimveerechten

Stikstof

PAS

Fijnstof

Gecombineerde opgave

Luchtkwaliteit

Fosfaat pluimveehouderij

Antibioticareductie

Subsidie pluimveehouderij

Salderingsregeling

Asbestsanering

SDE+

Toon meer

Footer

Vakpartners

Trouw Nutrition Pluimvee

Schrijf u in voor onze nieuwsbrief

 *
 *
Vul hier uw e-mailadres in
  • Agenda
  • Contact
  • Adverteren
  • Nieuwsbrief
  • PluimveePodcast
Pluimveebedrijf pluimvee nieuws

Copyright © 2025 Prosu BV | | Privacy | Algemene voorwaarden | Disclaimer | Cookiebeleid

  • Nieuws
  • Pluimveetak
    • Biologisch pluimvee
    • Broederij
    • Eendenhouderij
    • Leghennen
    • Moederdieren
    • Kalkoenen
    • Vleeskuikens
    • Vermeerdering
    • Vrije uitloop kippen
  • Wet en regelgeving
    • Antibioticareductie
    • Fijnstof
    • Fosfaat pluimveehouderij
    • Gecombineerde opgave
    • Luchtkwaliteit
    • Pluimveerechten
    • Programmatische Aanpak Stikstof (PAS)
    • Stikstof
    • Subsidie pluimveehouderij
      • Asbestsanering
      • Salderingsregeling
      • SDE+
  • Diergezondheid
    • Bloedluizen
    • Coccidiose
    • Coryza
    • Fipronil
    • Hittestress pluimveehouderij
    • In ovo
    • Mengvoer
    • Mycoplasma
    • Salmonella kip
    • Voetzoollaesie
    • Vogelgriep
  • Marktprijzen
    • Eierprijs
    • Vleeskuikenprijs
    • Slachtkippenprijs
    • Ondernemen
    • Marktprijzen pluimveehouderij
  • Huisvesting pluimvee
    • Bedrijfsnieuws
    • Drinksysteem pluimveehouderij
    • Eierlokaal
    • Leghenstal
    • Luchtwassers
    • Stalhygiëne pluimveehouderij
    • Stalklimaat pluimveehouderij
    • Stallampen pluimveehouderij
    • Ventilatie pluimveehouderij
    • Voersysteem
    • Wintergarten
  • Mest
    • Mestbanden
    • Mestbeleid
    • Mestdroging
    • Mestopslag
    • Meststoffenwet
    • Pluimveemest
  • Vakpartners
    • Trouw Nutrition
    • MSD Animal Health
  • Contact & meer
    • PluimveePodcast
    • Contact
    • Adverteren
    • Nieuwsbrief
  • Cookiebeleid