Kunnen we leghennen 120 weken oud laten worden en hoe rendabel is dit? Wat is de rol van fokkerij, voeding en management daarin? Deze vraag stond centraal tijdens de kennisbijeenkomst voor legpluimveehouders van Agruniek Rijnvallei op dinsdag 16 januari in Renswoude.
Volgens verkoopleider pluimvee Henno van den Bruinhorst van Agruniek Rijnvallei gaat het binnen nu en enkele jaren lukken om leghennen 120 weken oud te laten worden. “Vorig jaar had een klant van ons een koppel witte hennen die 117 weken oud zijn geworden. We komen er steeds dichter bij.”
Volgens Van den Bruinhorst zijn er wel een aantal punten die aandacht vragen als we de hennen zo oud willen laten worden. Om zo lang mogelijk zoveel mogelijk eerste keus eieren te hebben is een goede schaalkwaliteit tot in de laatste weken belangrijk. Ook het tijdstip van opzetten speelt een rol. “Zet ze zo op dat je zo min mogelijk zomers hoeft te draaien. Dit vraagt om overleg met de leverancier van de hennen en de afnemer van de eieren”, vertelt de verkoopleider.
Niet van alle entingen is bekend hoe lang ze precies werken. Werken ze ook rond de 120e week nog? Dit maakt het nog belangrijker entingen goed te doen. “Zeker in de tweede periode is een goede weerstand belangrijk”, aldus Van den Bruinhorst.
Dan speelt natuurlijk nog de vraag of het financieel interessant is een koppel 120 weken aan te houden. Van de Bruinhorst laat cijfers zien waaruit blijkt dat het best aantrekkelijk uit kan pakken een koppel zo oud te laten worden. Hij vergelijkt saldoberekeningen van drie koppels uit 2022-2023 van elk 50.000 witte leghennen: scharrel 90 weken, normaal wit 100 weken en de gemiddelde resultaten van koppels gevoerd door AR die 106 weken oud zijn geworden.
Bij de 106 weken oud geworden koppels was de voerwinst verreweg het beste. Na aftrek van de overige toegerekende kosten was het saldo per honderd opgehokte hennen op jaarbasis bij 106 weken duidelijk beter dan dat van de andere twee koppels.
| Omschrijving | Scharrel wit 90 wk | Norm wit 100 wk | AR 106 wk |
| Aantal hennen | 50.000 | 50.000 | 50.000 |
| Eierprijs per honderd eieren (inclusief tweede soort) | € 6,85 | € 6,85 | € 6,75 |
| Aantal eieren p.o.h. inclusief tweede soort | 428 | 481 | 533 |
| Kilogram eieren per opgehokte hen inclusief tweede soort | 25,9 | 29,1 | 32,3 |
| Uitval | 10,3 procent | 11,0 procent | 12,0 procent |
| Eigewicht | 60,5 gram | 60,5 gram | 60,6 gram |
Opbrengsten per honderd opgehokte leghennen
| Omschrijving | Scharrel wit 90 wk | Norm wit 100 wk | AR 106 wk |
| Eieren | € 2.931,80 | € 3.270,80 | € 3.597,75 |
| Slachthennen | € 28,70 | € 28,48 | € 28,16 |
Kosten leghennen en voer
| Omschrijving | Scharrel wit 90 wk | Norm wit 100 wk | AR 106 wk |
| Hennen | € 485,00 | € 485,00 | € 485,00 |
| Voer overgangsperiode | € 58,90 | € 58,90 | € 58,90 |
| Voer na 20 weken | € 1.702,15 | € 1.912,45 | € 2.122,76 |
| Voerwinst | € 714,46 | € 842,93 | € 959,25 |
| Overige toegerekende kosten | € 140,00 | € 165,00 | € 165,00 |
| Saldo per honderd opgehokte hennen per ronde | € 574,46 | € 677,93 | € 794,25 |
| Saldo per honderd opgehokte hennen op jaarbasis | € 375,60 | € 411,04 | € 450,16 |
| Saldo totaal per jaar | € 187.802,11 | € 205.518,04 | € 225.079,74 |
Voer versus groei
Wat is er nodig om een hen 120 weken te laten worden? Pluimveespecialist Jeffrey de Rooij van AR stipte een aantal voertechnische aandachtspunten aan. Dit begint al in de opfok. “Week vier tot en met tien zijn cruciaal”, vertelt De Rooij. Dan is de darmgezondheid van groot belang. In deze periode worden met name skelet en spieren gevormd. Dan moeten de darmen goed ontwikkeld zijn. Wij ondersteunen de darmgezondheid met pre- en probiotica in het voer en goed verteerbaar eiwit.” In de twaalfde en dertiende week krijgt de opfokhen te maken met entreacties. Ook dan is goede ondersteuning in de gezondheid belangrijk. In de veertiende tot en met de zeventiende week heeft de hen behoefte aan vezels. Voor een goede ontwikkeling is het belangrijk de voeropnamecapaciteit ten volle te benutten.
In de legperiode is het belangrijk tot veertig weken te blijven investeren in groei. Ook in de piekproductie moet de hen kunnen doorgroeien en niet interen. Dit betekent voldoende eiwit en energie blijven voeren. Volgens De Rooij is het legpluimvee-assortiment van AR hier op afgestemd met zuivere grondstoffen en een optimale structuur waardoor selectief pikgedrag kan worden voorkomen. AR zeeft in het productieproces de fijne delen af, perst ze of laat ze terug gaan naar de bunker.
Management, licht en klimaat
Volgens Jan van Os, specialist legpluimvee van AR bepaalt het percentage hennen dat meer dan tien procent lichter is dan het gemiddelde het uitvalspercentage. Om deze lichtgewichthennen toch binnenboord te houden is het belangrijk hun groeipotentieel optimaal te benutten. Dit betekent zorgen voor een goede water- en voeropname en gericht licht stimuleren. Bij witte kippen kan dit het beste vanaf een gemiddeld gewicht van 1.300 gram, bij bruine dieren vanaf 1.500 gram. In de praktijk komt dit neer op licht stimuleren op zeven tot veertien dagen na opzetten.
Van Os ziet voor verlichting in de stal veel voordelen van LED-verlichting. “Je kunt dit goed sturen, makkelijk schakelen naar rood licht en dimmen in of onder het systeem, zodat kippen makkelijk een schuilplek kunnen opzoeken.”
Water is de goedkoopste, maar belangrijkste grondstof voor eieren. Dit moet dan ook altijd schoon zijn en de opbrengst aan de nippel moet goed zijn. Als tip voor voldoende, homogene voeropname voor alle kippen in een voilèresystemen noemt Van Os om de bovenste voerlijn drie minuten eerder aan te zetten dan de onderste. “De dominante kippen gaan naar boven zo gauw daar de voerlijn loopt. Als dan vervolgens de onderste voerlijn gaat lopen, kunnen de mindere kippen daarheen. Zo krijgt het ondereind meer kans. Voer bovenin twee keer en onderin vier keer.”
Klimaat is volgens Van Os de belangrijkste reden van uitval voor leghennen. “Het meest kritisch zijn de avonduren. Dan gaan de kippen omhoog en zitten ze in de luchtstroom van het ventiel. Dit is te voorkomen met een bak boven de kippen, zodat de lucht over hen heen gaat”, geeft Van Os als tip mee.
Tekst: Gerben Hofman
Beeld: Martin de Vries
